Engelli emeklilik nedir?
Engelli emeklilik, çalışma gücü kayıp oranı olarak %40″ veya daha fazla engelli raporu bulunan kişilere, yaş veya prim şartı olmaksızın emeklilik hakkı tanıyan bir sistemdir.
Engelli emeklilik şartları nelerdir?
Engelli emeklilik şartlarından faydalanmak için kişinin; engelli raporu veren hastaneler aracılığı ile engelli raporu alması gereklidir.
Engelli emeklilik şartlarını kısaca incelemek gerekirsek;
- Sigorta süresi
- Prim gün sayısı
- Engelli raporu (Vergi indirimi oranı ve çalışma gücü kayıp oranı olarak %40)
Engelli raporunun alınması ile beraber gerekli şartları taşıması durumunda engelli erken emekliliğe hak kazanılır.
Engelli emeklilik tablosu
Engelli emeklilik tablosu olarak bilinen bu tabloda kişinin hangi şartlara ve göre emekli olacağı bilgisi yer almaktadır.
Engelli emeklilik şartları tablosu (2008 ve öncesi)
SGK giriş tarihi; son yönetmelikle birlikte 2008 öncesi ve sonrası şartlar değiştirilmiştir.
31 Aralık 2008 öncesi için engelli emeklilik şartları tablosu şu şekildedir;
| İşe Başlama Tarihi | Oran/Derece | Oran/Derece | 3.Derece %40-%49 |
|---|---|---|---|
| 1.Derece %60 ve üzeri | 2.Derece %50-%59 | %40-%59 | |
| Öncesi-31.12.2008 | 15 Yıl-3600 Prim Gün | 16 Yıl-3700 Prim Gün | 18 Yıl-4100 Prim Gün |
Engelli emeklilik şartları tablosu (2008 ve sonrası)
31 Aralık 2008 ve sonrası için engelli emeklilik şartları tablosu şu şekildedir;
| İşe Başlama Tarihi | Oran/Derece | Oran/Derece | Oran/Derece |
|---|---|---|---|
| 1.Derece %60 ve üzeri | 2.Derece %50-%59 | 3.Derece %40-%49 | |
| 01.01.2009-31.12.2009 | 15 Yıl-3800 Prim Gün | 16 Yıl-3800 Prim Gün | 18 Yıl-4200 Prim Gün |
| 01.01.2010-31.12.2010 | 15 Yıl-3900 Prim Gün | 16 Yıl-3900 Prim Gün | 18 Yıl-4300 Prim Gün |
| 01.01.2011-31.12.2011 | 15 Yıl-3960 Prim Gün | 16 Yıl-4000 Prim Gün | 18 Yıl-4400 Prim Gün |
| 01.01.2012-31.12.2012 | 15 Yıl-3960 Prim Gün | 16 Yıl-4100 Prim Gün | 18 Yıl-4500 Prim Gün |
| 01.01.2013-31.12.2013 | 15 Yıl-3960 Prim Gün | 16 Yıl-4200 Prim Gün | 18 Yıl-4600 Prim Gün |
| 01.01.2014-31.12.2014 | 15 Yıl-3960 Prim Gün | 16 Yıl-4300 Prim Gün | 18 Yıl-4680 Prim Gün |
| 01.01.2015 ve sonrası | 15 Yıl-3960 Prim Gün | 16 Yıl-4320 Prim Gün | 18 Yıl-4680 Prim Gün |
Bağkur engelli emeklilik şartları nelerdir?
Bağkur engelli emekli tablosu şartları aşağıda yer alan şekilde gibi olmalıdır.
| Oran/Derece | Oran/Derece | Oran/Derece |
|---|---|---|
| 1.Derece %60 ve üzeri | 2.Derece %50-%59 | 3.Derece %40-%59 |
| 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 320 gün | 18 yıl, 4 bin 680 gün |
SSK Engelli emeklilik şartları
5510 sayılı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca engelli erken emeklilik yasalarca korunmaktadır. 28 Eylül 2021 sayılı resmi gazetede yayınlanan SGK Maluliyet ve Çalışma gücü kaybı tespiti işlemleri yönetmeliği güncellenmiştir.
- Hafif düzeyde çalışma gücü kaybı: %40-49 arası
- Orta düzeyde çalışma gücü kaybı: %50-59 arası
- Ağır düzeyde çalışma gücü kaybı: En az %60
Yönetmelik kapsamında Ağır, Orta ve hafif düzeyde çalışma gücü ifadeleri yer almakta ve çalışma gücü kaybı oranı tespiti için hastalık listeleri güncellenmiştir.
SGK Hastalık Listesi
2008 öncesi ve sonrası şartlarda neler değişti?
31 Aralık 2008 öncesi ve sonrası sigorta girişi olan kişilerde oluşan farklar alt kısımda tabloda gösterilmiştir.
| 2008 Öncesi | 2008 Sonrası |
|---|---|
| 2008 öncesi sigorta girişi olanlar emekli olduktan sonra emekli maaşı alarak çalışabilirler. | 2008 ve sonrası sigorta girişi olan kişiler, emekli olduktan sonra emekli maaşı alarak (Malullük ve yaşlılık aylığı alanlar) çalışmayacaklar. |
| 2008 ve sonrası sigorta girişi olanlar, maluliyet ve çalışma gücü kaybı tespiti işlemleri yönetmeliğine uygun şekilde emekli olacaklar. | |
| Balthazard formülü kullanılmayacağı için tek hastalık/engellilik durumunda %40 ve üzeri çalışma gücü kaybının tespit edilmesi gerekmektedir. | |
| Çalışma gücü kaybında birden fazla hastalık/engellilik durumu bulunanlar için ilgili yönetmeliğe göre Balthazard formülü kullanılmayacaktır. |
Yeni Yönetmelik ile neler değişti?
15 Ocak 2025 Çarşamba tarihli ve 32783 sayılı Resmî Gazete’de, 7538 numaralı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre;
MADDE 14- 5510 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendi ve (e) bendinin (1) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1) 31/12/2008 (dahil) tarihinden önce sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,”
“1) 31/12/2008 (dahil) tarihinden önce sigortalı sayılanlar için 4100 gün olarak,”
MADDE 15- 5510 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış, üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkrasında yer alan “ve ikinci” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
“Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanarak yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarının ödenmesine devam edilir. Bunlar hakkında 28 inci maddenin beşinci fıkrası ile 94 üncü madde hükümleri uygulanır.”
- Yeni düzenlemeye göre, engelli bireylerin emeklilik işlemleri artık SGK’nın sağlık kurulları tarafından onaylanan çalışma gücü kaybı raporuna dayanacak ve sigortalılık süresi ile prim gününü tamamlayanlar emekli olabilecek.
- Engellilik nedeniyle vergi indiriminden yararlanarak yaşlılık aylığı alanların aylıkları, hakları korunarak ödenmeye devam edecek.
- Emeklilik işlemleri, SGK’nın belirlediği çalışma gücü kaybı oranına dayanarak gerçekleştirilecektir.
Ek Not : Bağkurlular ve emekli sandığı çalışanlarının emeklilik işlemleri, sigorta giriş tarihinden bağımsız olarak maluliyet ve çalışma gücü kaybı tespiti işlemleri yönetmeliğine göre yapılır.
Engelli emeklilik şartları konumuz hakkında aklınıza takılan merak ettiğiniz soruları alt kısımda yer alan yorumlar kısmından bizlere iletebilirsiniz.
Kaynakça
- Engellilerin Erken Emekliliği ve Malulen Emekliliği – 04 Ekim 2024 – Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
︎ - Ne Zaman Emekli Olurum – 04 Ekim 2024 – Sosyal Sigortalar Kurumu ︎
- Maluliyet ve çalışma gücü kaybı tespiti işlemleri yönetmeliği – 04 Ekim 2024 – Sosyal Sigortalar Kurumu ︎
- 5510 Sayılı Kanun Değişikliği – 15 Ocak 2024 – Resmi Gazete ︎
- Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu – 04 Ekim 2024 – Sosyal Sigortalar Kurumu ︎
